Πότε άλλαξαν τα καλοκαίρια; Πότε άλλαξαν οι θάλασσες; Πότε άλλαξαν τα νησιά; Πότε άλλαξαν οι παραλίες και οι αμμουδιές; Πότε άλλαξαν τα ψάρια και οι σαλάτες και τα φρούτα και τα ενοικιαζόμενα;
Η ζωή κάποτε ήταν απλή, σου αρκούσε μια ελιά, ένα κομμάτι μυζήθρα, μια φρατζόλα, μια τομάτα. Πότε ήρθε η άγρια λαίλαπα του τουρισμού να εξορίσει την ομορφιά, την απλότητα, την απαλότητα της ύπαρξης του άλλου;
Πότε χάθηκαν οι σιέστες του Ιουλίου, τα φτηνά καρπούζια και τα Μουρκέικα πεπόνια Κρήτης του Αυγούστου; Πού πήγαν τα μικρά μπακάλικα και τα ακόμη πιο μικρά μανάβικα; Πού πήγαν τα μπάνια του λαού;
Πού πήγαμε τα ξυπόλυτα παιδιά που πηδούσαμε στη θάλασσα απ’ τα ξάρτια των καϊκιών να προλάβουμε το νόμισμα πριν φτάσει στο βυθό του λιμανιού;
Είναι αλήθεια πως χάθηκε ο παράδεισος, χάθηκαν οι διακοπές της μικροαστικής και της λαϊκής, ελληνικής οικογένειας. Η εργατική τάξη δεν πάει πια διακοπές με προγράμματα της Εργατικής Εστίας. Τα μικρά λιμανάκια και τα ψαροχώρια των νησιών γέμισαν πανάκριβα, άπληστα εστιατόρια πολλών κατεψυγμένων αστέρων που δεν κόβουν απόδειξη και δεν δέχονται κάρτα. Μόνο μαύρο χρήμα. Μετρητά. Στην τουριστική Ελλάδα του 2025 τίποτε δεν εξυπακούεται εκτός από την πονηριά, την απάτη, τη διαπλοκή, τη διαφθορά, την ανηθικότητα. Τίποτε δεν αυτοσχεδιάζεται εκτός απ’ τις επιδοτήσεις.
Τα ηχεία των σειρήνων του κέρδους, της αρπακτικότητας και της πλεονεξίας είναι στην διαπασών και σε καλούν να παρανομήσεις στα βενζινάδικα, στα μαγαζιά της νύχτας, στα μπαρ, στα οργανωμένα τουριστικά θέρετρα. Τα στενοσόκακα των νησιών γέμισαν νυχτερινή διασκέδαση, αλλοιώνοντας το χαρακτήρα της γειτονιάς.
Γέμισαν όλοι τάλιρα. Η λιτή ζωή έκανε χώρο να περάσει η ακριβή, η κοσμοπολίτικη, εισαγόμενη ή ντόπια. Ό,τι ήταν κάποτε «ελληνικό καλοκαίρι» για πολλούς Έλληνες έχει καταντήσει εφιάλτης. Και πολλοί μεγαλύτεροι (ηλικιωμένοι) Έλληνες έχουμε γίνει ξένοι στον τόπο μας. Κάνουμε παρέα με τις αναμνήσεις που είναι η μόνη μας συντροφιά.
Διαβάζω εδώ κι εκεί για τεράστιες ξενοδοχειακές επενδύσεις στα νησιά που τις λένε «πρόοδο» και «ανάπτυξη». Οι μονάδες αυτές ξεφυτρώνουν σε κάθε όρμο, σε κάθε βραχώδη ακτή, σε κάθε ανεμοδαρμένο, απομακρυσμένο λόφο, χωρίς σχέδιο, χωρίς μέτρο, χωρίς μελέτη για τις επιπτώσεις στη φύση και τις συνέπειες στον ντόπιο πληθυσμό, που δεν βρίσκει να νοικιάσει στο ίδιο του το νησί. Μεσοπρόθεσμα, τα νησιά μας μετατρέπονται σε τουριστικές αποικίες Κροίσων.
Ο τουρισμός δεν είναι η βαριά ούτε καν η ελαφριά βιομηχανία της χώρας όταν ισοπεδώνει και καταστρέφει τα νησιά, αλλοιώνοντας τον χαρακτήρα και την μοναδική τους ομορφιά. Στις Κυκλάδες σπάνε βράχους για να χτίζουν ξενοδοχεία πέντε αστέρων, σπάνε τη ζωή για τριάκοντα αργύρια, καταστρέφουν τις Κυκλάδες για να ’ρθει να παραθερίσει η παρακμιακή «εξέλιξη» του τουρισμού.
Εν τέλει, τα μελτέμια του Αιγαίου τον Αύγουστο δε χωράνε σε κανένα βαπόρι, σε καμία βάρκα, σε κανένα καΐκι, σε καμία σκούνα, σε κανένα κότερο.
Τα μελτέμια του Αιγαίου απλώς μάς ανακαλύπτουν κι εμείς τα ανακαλύπτουμε κάθε φορά που ένας γλάρος πετά ψηλά στον ουρανό ή ένα δελφίνι κολυμπά δίπλα στο βαπόρι για τις Κυκλάδες, αναπτερώνοντας το ηθικό μας με μια ριπή χαρούμενης, εξωλέμβιας νοσταλγίας.