Σχεδόν όλοι οι άνθρωποι, σε όλα τα μέρη του κόσμου, έχουν στο μυαλό τους τη δουλειά των ονείρων τους, ένα επάγγελμα που θα τους προσφέρει την ικανοποίηση που επιζητούν. Τι καθιστά, ωστόσο, ένα επάγγελμα «ονειρεμένο»; Η απάντηση δεν είναι σταθερή, καθώς εξαρτάται από την τοπική κουλτούρα, τις παγκόσμιες τάσεις και τις προσωπικές φιλοδοξίες καθενός.
Στην Ελλάδα, όπου η αγορά εργασίας δέχθηκε πλήγμα επί κρίσης και έκτοτε υπόκειται σε συνεχείς μεταβολές, η πραγματικότητα είναι παράγοντας που επηρεάζει τις επαγγελματικές προτιμήσεις. Είναι, όμως, ο μόνος; Και πώς συγκρίνονται τα όνειρα των Ελλήνων με εκείνα του υπόλοιπου κόσμου;
Οι παγκόσμιες τάσεις όσον αφορά τα ποθητά επαγγέλματα
Μεγάλη έρευνα του Jobseeker, βασισμένη σε εκατομμύρια αναζητήσεις ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, αποκαλύπτει πως, το 2024, τα επαγγελματικά όνειρα αποτελούν ένα μείγμα παράδοσης και σύγχρονων τάσεων, σταθερότητας και ρίσκου.
Ενδεικτικό είναι το γεγονός πως η λίστα των 10 πιο δημοφιλών dream jobs στον κόσμο περιλαμβάνει από κλασικά και σταθερά επαγγέλματα, όπως αυτά του γιατρού, του δικηγόρου και του εκπαιδευτικού, έως επιλογές που έχουν γεννηθεί ή αναδειχθεί από την κουλτούρα των social media, όπως οι influencers και το μόντελινγκ, με μια παράλληλη στροφή προς την επιχειρηματικότητα.
Την ίδια στιγμή, αυξάνεται παγκοσμίως ο αριθμός των ψηφιακών νομάδων. Σύμφωνα με την έκθεση 2024 State of Independence της MBO Partners, 18,1 εκατ. άτομα αυτοπροσδιορίζονται ως ψηφιακοί νομάδες μόνο στις ΗΠΑ -μια αύξηση πάνω από 147% στον αριθμό τους σε σχέση με το 2019- αποτελώντας πλέον το 11% του εργατικού δυναμικού της χώρας.
Σε αυτό το πλαίσιο, επαγγέλματα που δεν απαιτούν τη φυσική παρουσία του εργαζομένου αυξάνουν σε δημοτικότητα, μεταξύ των οποίων:
- Επαγγέλματα του κλάδου της πληροφορικής
- Επαγγελματίες που προσφέρουν δημιουργικές υπηρεσίες, όπως κειμενογράφοι, content creators, γραφίστες και video editors
- Εργαζόμενοι στις online πωλήσεις, το Marketing και τις δημόσιες σχέσεις
Τεχνολογία και κρίσεις αλλάζουν τις επαγγελματικές φιλοδοξίες
Η πανδημία της Covid-19 και οι πρωτοφανείς συνθήκες που δημιούργησε για τις σύγχρονες κοινωνίες, από τη μία επιτάχυνε την ψηφιακή μετάβαση των επιχειρήσεων, καθιστώντας εφικτή την τηλεργασία για πολλούς επαγγελματίες, και από την άλλη μετατόπισε τις προτεραιότητες των εργαζομένων.
Στη μέτα-Covid 19 εποχή, η σημασία της ψυχικής υγείας έχει έρθει στο προσκήνιο, αυξάνοντας την επιθυμία τόσο για ευελιξία και αυτονομία όσο και για σταθερότητα και ασφάλεια. Οι νέοι αναζητούν περισσότερο από ποτέ νόημα στην εργασία και μια καλύτερη ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
Ταυτόχρονα, οι τεχνολογικές εξελίξεις και δη η άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και η κλιματική κρίση προβλέπεται ότι θα επιφέρουν σημαντικές αλλαγές όχι μόνο στον τρόπο που εργαζόμαστε αλλά και στα επαγγέλματα που θα πρωταγωνιστήσουν στο μέλλον, προσφέροντας ευκαιρίες προσωπικής ανάπτυξης και τη δυνατότητα μιας θετικής συμβολής στην κοινωνία και στο περιβάλλον.
Αυτά ακριβώς αποτυπώνονται στην έρευνα «2024 Gen Z και Millennial» της Deloitte, που πραγματεύεται τη ζωή και την εργασία σε έναν κόσμο που διαρκώς μεταβάλλεται, με συμμετοχή 23.000 ανθρώπων από 44 χώρες, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης. Σύμφωνα με την έρευνα:
- Ύψιστη προτεραιότητα είναι η ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
- Το 86-89% των Gen Zs και των Millennials επιθυμούν η εργασία τους να υπηρετεί έναν σκοπό που συντάσσεται με τις αξίες τους.
- Το 42-46% έχει αλλάξει ή σκοπεύει να αλλάξει δουλειά λόγω περιβαλλοντικών ανησυχιών.
- Πάνω από το 55% σκοπεύει να κινηθεί σε επαγγελματικούς τομείς που θα παραμείνουν απαραίτητοι σε μια αγορά εργασίας που θα επηρεάζεται σημαντικά από την τεχνητή νοημοσύνη.
Αυτά τα δεδομένα αντικατοπτρίζονται και στα στοιχεία που παραθέτει η NpaWorldwide, ένα παγκόσμιο δίκτυο εταιρειών ευρέσεως προσωπικού, σύμφωνα με τα οποία τα ταχύτερα αναπτυσσόμενα επαγγέλματα της δεκαετίας που διανύουμε ανήκουν στους εξής πέντε κλάδους:
- Της ανάλυσης δεδομένων και της μηχανικής μάθησης
- Της υγείας, κυρίως σε ό,τι αφορά το νοσηλευτικό προσωπικό
- Της βιωσιμότητας και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
- Της κυβερνοασφάλειας
- Της ψυχικής υγείας (ψυχολόγοι, σύμβουλοι και κοινωνικοί λειτουργοί)
Πώς συγκρίνονται οι φιλοδοξίες των Ελλήνων με τις διεθνείς τάσεις;
Στην Ελλάδα, το τοπίο των «ονειρεμένων επαγγελμάτων» παρουσιάζει ιδιαιτερότητες. Η δεκαετής οικονομική κρίση έβαλε για μια περίοδο φρένο στα εγχώρια όνειρα και έστειλε εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες στο εξωτερικό για να αναζητήσουν την καριέρα που επιθυμούσαν.
Η έξοδος από την κρίση συνοδεύτηκε από μια πανδημία και μια ενεργειακή κρίση, ενώ οικογενειακοί-κοινωνικοί παράγοντες, τοπικές ιδιαιτερότητες που σχετίζονται με τη γεωγραφία και παθογένειες δεκαετιών εξακολουθούν να επηρεάζουν τις επιλογές των εργαζομένων.
Ως εκ τούτου, η οικονομική ασφάλεια και σταθερότητα αποτελεί ισχυρό κίνητρο για σημαντικό μέρος του πληθυσμού. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι, στην έρευνα «Τι πιστεύουν οι Έλληνες – 2024» της διαΝΕΟσις, το 32% των συμμετεχόντων απάντησε πως, αν μπορούσε, θα επέλεγε μια δουλειά στο δημόσιο.
Παρ’ όλα αυτά, οι νέοι Έλληνες συμπορεύονται με τον υπόλοιπο κόσμο όσον αφορά τα όνειρά τους. Σύμφωνα με την έρευνα του Jobseeker, συντάσσονται μάλιστα με τους πολίτες άλλων 24 ευρωπαϊκών χωρών στην ανάδειξη του μόντελινγκ ως την προτιμώμενη επιλογή καριέρας.
Επίσης, παράγοντες όπως η ευελιξία, η αυτονομία, η προσφορά στο κοινωνικό σύνολο και η εξασφάλιση εργασίας στην εποχή της αυτοματοποίησης φαίνεται πως επηρεάζουν, συνειδητά ή ασυνείδητα, τα όνειρα της νέας γενιάς.
Έρευνα της Orientum σε δείγμα 54.482 μαθητών Γενικού Λυκείου την περίοδο 2012-2021 ανέδειξε το εξής top 10 ποθητών επαγγελματικών κατηγοριών:
- Επιχειρηματικότητα
- Συμβουλευτική και Ψυχολογία
- Διοίκηση
- Φιλανθρωπία και εθελοντισμός
- Αθλητισμός
- Έρευνα
- Μάρκετινγκ και Διαφήμιση
- Επιστήμες Υγείας
- Εκπαίδευση
- Χημεία και Επιστήμες Ζωής
Ο δρόμος προς το μέλλον
Τα επαγγελματικά όνειρα αποτελούν πυξίδα και δίνουν κίνητρο για προσωπική εξέλιξη, ιδίως σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία. Μπορεί οι τεχνολογικές εξελίξεις, η ανάγκη για ισορροπία και η επιθυμία για νόημα να αναδιαμορφώνουν τις προτιμήσεις, η επιδίωξη όμως μιας καριέρας που αντικατοπτρίζει τις αξίες μας και ανταποκρίνεται στα ταλέντα μας παραμένει θεμελιώδης σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου.
Το πάθος και η προσαρμοστικότητα αποτελούν τα κλειδιά για ένα μέλλον γεμάτο ικανοποίηση και, παρά τις προκλήσεις, το ταξίδι καθενός προς τη δουλειά των ονείρων του αξίζει κάθε προσπάθεια.
