Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Μυκόνου, Άνδρου, Τήνου, σε συνέχεια του προβληματισμού σχετικά με τα υπόσκαφα κτίρια, επισημαίνει τα εξής:
Η δυνατότητα δημιουργίας υποσκάφων κτιρίων αποτελεί για τους αρχιτέκτονες σημαντικό συνθετικό εργαλείο που εξυπηρετεί από τη μια την καλύτερη οπτική ένταξη στο φυσικό τοπίο και τον βιοκλιματικό σχεδιασμό, ενώ παράλληλα αποτελεί πρόκληση για νέες αρχιτεκτονικές μορφολογίες και δυνατότητα πειραματισμού με τα όρια ανάμεσα στο φυσικό και στο τεχνητό, την ισορροπία ανάμεσα στο δομημένο και στο αδόμητο, στοιχεία που είναι απαραίτητα στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό στο ιδιαίτερο κυκλαδικό τοπίο Ο στόχος είναι η δημιουργία σύγχρονων αρχιτεκτονημάτων, λειτουργικών και αισθητικά άρτιων, με το μικρότερο δυνατό αποτύπωμα τόσο ως προς την ένταξη στο τοπίο, όσο και ως προς την ενεργειακή κατανάλωση.
Απαραίτητες προϋποθέσεις για τα ανωτέρω είναι ο σωστός αρχιτεκτονικός σχεδιασμός και ο πολύ αυστηρός έλεγχος στα στάδια της κατασκευής.
Δυστυχώς, η κακή χρήση από μερίδα αρχιτεκτόνων αυτής της δυνατότητας είναι μια πραγματικότητα (με αιτίες που έχουν διεξοδικά αναφερθεί και δεν θα επιχειρήσουμε να τις ξαναπούμε), η οποία επηρεάζει ασύμμετρα αρνητικά την κοινή πεποίθηση για την ουσία ύπαρξης της υπόσκαφης δόμησης στην ιδιαίτερα όμορφη, γραφική και προστατευμένη περιοχή των Κυκλάδων. Και δυστυχώς τα κακά παραδείγματα επηρεάζουν δυσμενώς τα έργα στα οποία έχει γίνει σωστή διαχείριση των δυνατοτήτων των υποσκάφων κτιρίων.
Ο θεσμοθετημένος από την πολιτεία φορέας για τον έλεγχο στα θέματα ένταξης, ογκοπλασίας και μορφολογίας των αρχιτεκτονικών μελετών είναι το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής. Είναι εκεί που ο αρχιτεκτονικός διάλογος λειτουργεί ως συνθετικός καταλύτης για το φιλτράρισμα όλων των πιθανών σχετικών προβλημάτων της μελέτης. Είναι ίσως το πιο σημαντικό στάδιο στην πορεία ελέγχου και αδειοδότησης των αρχιτεκτονικών μελετών. Η ενίσχυση των Συμβουλίων με έμπειρους κι εξειδικευμένους αρχιτέκτονες είναι αναγκαία.
Η θέση του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Μυκόνου Άνδρου Τήνου είναι πως η δυνατότητα του σχεδιασμού υποσκάφων κτιρίων είναι πολύ σημαντικό να προστατευτεί από την Πολιτεία, αφενός πολεμώντας τις αιτίες του κακού αρχιτεκτονικού σχεδιασμού μέσω του πολύτιμου εργαλείου των Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής, και αφετέρου μέσω των αυξημένων ελέγχων των κατασκευών με ενισχυμένες αυτοψίες ελεγκτών δόμησης στις ιδιαίτερες περιπτώσεις ένταξης, όπως των υποσκάφων.
