Με επιτυχία και θερμή υποδοχή από το κοινό ολοκληρώθηκε η εκδήλωση (διάλεξη και συναυλία) που διοργάνωσε η Εταιρεία Τηνιακών Μελετών σε συνεργασία με το Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού με θέμα «Τα Παραδοσιακά Τηνιακά Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς», η οποία έλαβε χώρα την Πέμπτη 29 Δεκεμβρίου 2022, ώρα 19:00 μ.μ. στο Ι.ΤΗ.Π. (Τήνος).
Η εκδήλωση ξεκίνησε με τη διάλεξη του κ. Αλ. Φλωράκη, δρ λαογράφου-εθνολόγου με τίτλο: «Κι αρχή καλός μας χρόνος: Ευετηρία και δέσμευση της τύχης την Πρωτοχρονιά», την οποία ανακοίνωσε ο κ. Σάββας Απέργης. Η εισήγηση είχε ως αντικείμενο τα παλαιά έθιμα τις συνήθειες και τους συμβολισμούς που τις συνοδεύουν της περιόδου της Πρωτοχρονιάς στην Τήνο. Επιπλέον, ο κ. Απέργης αναφέρθηκε εκτός κειμένου, μεταξύ άλλων, στα σατιρικά «Κάλαντα» που είχαν δημοσιευθεί από τον Ν. Σακελλίωνα στην εφημερίδα «Τήνια Έχιδνα», που φυλάσσεται στο Ι.ΤΗ.Π.
Ακολούθησε συναυλία από σύνολο αποτελούμενο από επαγγελματίες και ερασιτέχνες μουσικούς της Τήνου όλων των ηλικιών που συνέπραξαν για πρώτη φορά όλοι μαζί.
Εκτελέστηκαν και ερμηνεύθηκαν οι εξής εκδοχές και παραλλαγές από τα τηνιακά Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς:
- «Παλαιά» τηνιακά Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς με πλήρη ορχήστρα. Τα μελωδικά θέματα και οι στίχοι αντλήθηκαν από την ηχογράφηση των παλαιών μουσικών της Τήνου Μάρκο Βιδάλη (ή Καλλιούπα) και Ματθαίο Μπουσετίλ που πραγματοποίησε ο Α. Φλωράκης το 1980, πλην των επαινετικών ευχετικών και αιτητικών στίχων, οι οποίοι επελέγησαν από άλλες πηγές.
- «Παλαιά» τηνιακά Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς με τσαμπούνα και τουμπάκι, με στίχους από την παραλλαγή του Φαλατάδου.
- «Καινούρια» τηνιακά Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς στην εκδοχή των Μέσα Μερών με πλήρη ορχήστρα («Άρχοντες καλησπερίζω»).
- «Καινούρια» τηνιακά Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς στην εκδοχή της Οξωμεριάς με πλήρη ορχήστρα («Πάλι νέον έτος ήρθε»).
- «Τηνιακά Κάλαντα Νέου Έτους» («Γέρων κατακυρτωμένος») με πλήρη ορχήστρα.
Στο μουσικό σύνολο συμμετείχαν με αλφαβητική σειρά:
Αλβέρτης Αντώνης (λαούτο, τραγούδι), Αλικάρη Ευαγγελία (βιολί, τραγούδι), Βαν Χεντ Βέρνερ (βιολί, τραγούδι), Βίδος Γιώργος (βιολί, τραγούδι), Βίδου Αντωνία (βιολί, τραγούδι), Μαλλιάρης Νίκος (βιολί, τραγούδι), Μπακτής Βαγγέλης (τραγούδι), Πιπέρης Γιώργος (κιθάρα, τραγούδι), Πολυκανδρίτης Στάθης (τραγούδι), Πρωτόπαπα Βάνα (τραγούδι), Πρωτόπαπα Μαρία (τραγούδι), Πρωτόπαπα Φρατζέσκα (τραγούδι, τουμπάκι), Τσουμπός Μιχαήλ Εφραίμ (λαούτο, τραγούδι), Φώσκολος Χρήστος (τραγούδι), Χαρικιόπουλος Αντώνης (ακκορντεόν, τραγούδι), Χατζίρης Αλέκος (κανονάκι, τραγούδι), Χίου Θοδωρής (τραγούδι, τσαμπούνα).
Μουσική επιμέλεια, διεύθυνση και διδασκαλία μουσικού συνόλου: Πέτρος Κουσουνάδης
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με απονομή αναμνηστικών στους συντελεστές της εκδήλωσης και παραδοσιακό κέρασμα.
Μετά το πέρας της εκδήλωσης το κοινό μπορούσε να προμηθευτεί το νέο αυτοτελές δημοσίευμα της Εταιρείας Τηνιακών Μελετών «Τα Τηνιακά Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς», εκδ. Εταιρείας Τηνιακών Μελετών, Σειρά: Πηγές Πολιτισμού, τ. 3, σσ.96, 2022 (επιμ. Θεόδωρου Χίου).
Οπτικοακουστικό Υλικό:
Η εκδήλωση είναι διαθέσιμη στο σύνολό της στο κανάλι της Εταιρείας Τηνιακών Μελετών στο Youtube (λήψη: Μάρκος Βιδάλης):
Διαθέσιμα επίσης είναι και τα τραγούδια της εκδήλωσης:
1. «Παλαιά» τηνιακά Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς με πλήρη ορχήστρα.
2. «Παλαιά» τηνιακά Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς με τσαμπούνα και τουμπάκι
3. «Καινούρια» τηνιακά Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς στην εκδοχή των Μέσα Μερών
4. «Καινούρια» τηνιακά Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς στην εκδοχή της Οξωμεριάς
5. «Τηνιακά Κάλαντα Νέου Έτους» («Γέρων κατακυρτωμένος»)
Πλούσιο φωτογραφικό υλικό από την εκδήλωση είναι διαθέσιμο στο Tinos Today:
Ευχαριστίες:
Εκ μέρους του Δ.Σ. της Εταιρείας Τηνιακών Μελετών, ευχαριστίες οφείλονται στο Ι.ΤΗ.Π. για τη συνδιοργάνωση και φιλοξενία, στον κ. Αλέκο Φλωράκη, ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας μας, για την προετοιμασία της διάλεξης και την υποστήριξή του , στον κ. Σάββα Απέργη για τη συμμετοχή του ως ομιλητή στην εκδήλωση, στον κ. Βαγγέλη Περιβολαράκη, διευθυντή του Γυμνασίου Τήνου, για τη φιλοξενία δοκιμών του μουσικού συνόλου στους χώρους του Γυμνασίου, στον κ. Πέτρο Κουσουνάδη, ο οποίος ανέλαβε τη μουσική επιμέλεια, διεύθυνση και τη διδασκαλία του μουσικού συνόλου, στον κ. Αλέκο Χατζίρη, ο οποίος συνέδραμε στον εντοπισμό υλικού για την προετοιμασία του μουσικού μέρους, και στους ανωτέρω μουσικούς που ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό στην πρόσκληση της Εταιρείας μας και συμμετείχαν στην εκδήλωση.
Σημειώνεται προς συμπλήρωση της προφορικής μνείας κατά την εκδήλωση και της γραπτής μνείας εντός του δημοσιεύματος «Τα Τηνιακά Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς», ότι η φωτογραφία που κοσμεί την αφίσσα της εκδήλωσης και το εξώφυλλο του εν λόγω δημοσιεύματος προέρχεται στην ψηφιακή της μορφή από το αρχείο του Γ. Βιδάλη και υπεδείχθη από τον κ. Κώστα Καραΐσκο αλλά στην πρωτογενή της μορφή προέρχεται από το αρχείο της κ. Φιλιώς Πανωρίου-Τουρουντού, η οποία είναι και η φωτογράφος.
***
Η εκδήλωση εντάσσεται στην συνολικότερη προσπάθεια της Εταιρείας Τηνιακών Μελετών για μελέτη, διαφύλαξη και ανάδειξη του πολιτιστικού πλούτου και των παραδόσεων της Τήνου, με εργαλείο την επιστημονική μεθοδολογία και έρευνα. Είναι μέρος ενός ευρύτερου οράματος για μία τοπική κοινωνία με ζωντανό ενδιαφέρον για την ιστορία, τον πολιτισμό και τις παραδόσεις της Τήνου και για έναν τόπο με δυναμική πνευματική ανάπτυξη.
Τήνος, 7 Ιανουαρίου 2023
Εκ μέρους του ΔΣ της Ε.ΤΗ.ΜΕΛ.
Ο Πρόεδρος
Δρ. Θεόδωρος Χίου