ΝΩΜΩ ΑμΚε
Η ΝΩΜΩ ΑμΚε, δημιουργήθηκε με πρόθεση να διευκολύνει στη διασύνδεση τομέων και ειδικοτήτων με έμφαση στην εξωστρέφεια. Το όραμα της συγκροτούν τόσο η διεύρυνση της πρόσβασης ανάμεσα στους πολιτιστικούς και δημιουργικούς τομείς με κριτήριο τις ομάδες κοινού, όσο η προσέγγιση τους σε έρευνα, τεχνολογία και ανάπτυξη. Υλοποιεί τις δράσεις της μέσα από θεματικούς άξονες, και επιλέγει ως πρώτο το «ΧΩΡΟ». Το έργο Fe26 που έχει επιλεγεί στο πλαίσιο του θεματικού αυτού άξονα, προσεγγίζει το θέμα, με πολυδιάστατο τρόπο, ενώ παράλληλα αναδεικνύεται η σημασία του για τη συγκρότηση και τη δυναμική κρίσιμων πεδίων της ανθρώπινης ζωής.

FE26
Το Fe26 είναι ένα πρόγραμμα για την ανάδειξη της σχέσης του ανθρώπου με την ύλη. Με άξονα το μέταλλο και τους μηχανισμούς που το καθιστούν πολιτιστικό απόθεμα, η τέχνη με την επιστήμη και την τεχνολογία πλέκονται σε ένα γαϊτανάκι δράσεων και δημιουργίας. Στο residency, με τίτλο “the inherited earth”, ένα εγχείρημα εφήμερης επανακατοίκησης στο λατομείο του Αγ. Ελευθερίου, οι συμμετέχοντες θα επιλέξουν ένα εδαφικό τμήμα του και χρησιμοποιώντας υλικά/τεχνικές του τότε και του τώρα, θα δημιουργήσουν εικαστικά, περιβαλλοντικά, κοινωνικά έργα/παραγωγές.

Το νησί της Τήνου ενώ έχει δει μία δραστική άνοδο στην επισκεψιμότητά και την ανάπτυξη, η πλούσια πολιτιστική κληρονομιά του, υποχωρεί γρήγορα και μεγάλης αξίας “πολιτιστικά” τοπία αλλά και υλικές και άυλες τεχνικές παραδόσεις παραγνωρίζονται. Η Έξω Μεριά της δε, εκτός από τον Πύργο, μία περιοχή με σημαντική ιστορία, παραμένει κρυφή και απροσπέλαστη. Η θέληση όμως των τεχνιτών πρώτης και δεύτερης γενιάς, των ιστορητών και λαογράφων της, αλλά και των Ελλήνων και διεθνών ερευνητών και καλλιτεχνών μας καθησυχάζουν και μας δίνουν κουράγιο για να υπερνικήσουμε τις όποιες αντιξοότητες.

Στόχος μας είναι η επαναχρησιμοποίηση και επαναπροσέγγιση παλαιών βιώσιμων τεχνικών και υλικών, μέσω ενός εγχειρήματος σχολιασμού και ενδεχομένως πρότασης για το πώς διαχειριζόμαστε την κληροδοτούμενη μας γη, από το πρίσμα του Τόπου της Έξω Μεριάς, της μνήμης, της σύγχρονης τέχνης και του πολιτισμού ευρύτερα.

The inherited earth

Το διεθνές πρόγραμμα φιλοξενίας (residency), δημιουργών (καλλιτεχνών & ερευνητών) υλοποιείται στο προβιομηχανικό παραδοσιακό λατομείο του Αγίου Ελευθερίου της Τήνου. Επιλέγονται δημιουργοί μέσα από την οργάνωση ανοιχτού καλέσματος. Βαρύτητα δίνεται στις προτάσεις με πρόθεση συνέργειας και ενσωμάτωσης της τοπικής κοινότητας και των δημιουργικών διαδικασιών γύρω της. Κύρια εστίαση του προγράμματος αποτελεί η δημιουργία επιτόπιου ερευνητικού και καλλιτεχνικού έργου στο χώρο του λατομείου και η εν συνεχεία έκθεση του στον ίδιο χώρο.

Τα έργα θα είναι 12 και θα δημιουργηθούν από 15 καλλιτέχνες και ομάδες, από διαφορετικές χώρες αναφέρονται ενδεικτικά: Φιλιώ Λούβαρη (Ελλάδα), Μαρία Βαρελά (Ελλάδα), Miriam Isa (Ισπανίδα), Jackson Shallcross Platt (Βρετανία), Helena Waldmann (Γερμανία), Franek Wardyński (Πολωνία), Lily Clark (Αμερική), JMarie Hervé (Γαλλία).

Ανάλυση ενδεικτικών διαδικασιών και προγράμματος δημιουργίας 3 προτεινόμενων έργων:

Franek Wardynski (Πολωνία) : Ο καλλιτέχνης κάνει εικαστικά / ερευνητικά έργα γύρω από τη γεωλογία και η μεθοδολογία του έχει ως εξής: μελέτη και αποκωδικοποίηση της γεωλογικής – γεωμορφολογικής ιδιομορφίας της περιοχής. Αξιοποίηση της για τη δημιουργία ενός εικαστικού οπτικοακουστικού ερευνητικού έργου με βάση τη σχέση του ανθρώπου, της φύσης και της ασφάλειας όπως αυτή καθορίστηκε στην Τήνο μέσα από τη χρήση υλικών (πετρωμάτων, ορυκτών, μετάλλων).

Jackson Shallcross Platt (Βρετανία): Ο καλλιτέχνης κάνει ερευνητικό / εικαστικό έργο και η μεθοδολογία του έχει ως εξής: τεκμηρίωση των διαδρομών του μαρμάρου από το λατομείο, στα εργαστήρια στην Αθήνα σε άλλες χώρες και σε κτίρια και εκκλησίες.

Σκοπός: σχεδιασμός χάρτη

Μαρία Βαρελά (Ελλάδα): Συμμετοχικό Υφαντό έργο με βάση την αλγοριθμική μεταροπή της χημικής σύνθεσης του μαρμάρου της περιοχής σε μοτίβο ύφανσης με τη συμμετοχή της κοινότητας.

Οι καλλιτέχνες και επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν τους τόπους του νησιού. Θα γίνουν ξεναγήσεις και διαδρομές, τόσο κατά τη διάρκεια του residency όσο και της έκθεσης. Ο επισκέπτης θα καθοδηγείται στα σημεία δημιουργίας έργων όπου θα αναφέρονται λίγα λόγια για το λατομείο, την ιστορία της περιοχής, κάθε έργο και καλλιτέχνη. Με συνοδευτικά έντυπα ένα δίγλωσσος ή τρίγλωσσος κατάλογος, δίγλωσσο φυλλάδιο, χάρτη του λατομείου. Η είσοδος είναι ελεύθερη.

Οι δράσεις θα είναι μοιρασμένες σε όλη τη διάρκεια του προγραμμάτος και τα εγκαίνια προγραμματίζονται για 14 Μαΐου 2023, ώρα 20:00, με την ολοκλήρωση του έργου των καλλιτεχνών στην είσοδο του λατομείου.

Ο “χώρος” μέσα από την δράση the inherited earth διερευνάται τόσο ως φυσικός, όσο και ως ανθρωπογενής, δημόσιος, κοινωνικός, αλλά και προσωπικός και για αυτό συνιστά μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συγκυρία για την διατήρηση της συλλογικής μνήμης, αξιοποιώντας τα τοπόσημα του νησιού, την καταγεγραμμένη ιστορία τους, αλλά και τις ιστορίες των ανθρώπων που ασχολήθηκαν στο παρελθόν με τις εργασίεςτου λατόμου, του μαρμαροτέχνη και του σιδηρουργού.