Γιαννούλης Χαλεπάς – Η ιδιοφυΐα της γλυπτικής τέχνης!

του Μανώλη Σώχου

Φίλοι της τέχνης και του πολιτισμού.

Ο Γιαννούλης Χαλεπάς ( 1851-1938 ) ανέπνευσε τον φερέσβιο αέρα του Πύργου, της Έξω Μεριάς Τήνου και μεγάλωσε ακούγοντας τον καμπανιστό ήχο του μαντρακά, μέσα σε μια ψυχωμένη φύση και σε περιβάλλον, που στο πνεύμα και την ψυχή του ανθρώπου ζει και βλαστάνει το ωραίο και το κάλλος! Έτσι, γεννήθηκε η καλλιτεχνική διάθεση στο νεαρό Γιαννούλη και τα σπέρματα της εξέλιξης στην γλυπτική τέχνη, που τον χαρακτήριζαν, δημιούργησαν τον μεγάλο καλλιτέχνη.

Ο Γιαννούλης Χαλεπάς, με το έργο του ξεπέρασε τις πρωτόγονες αφετηρίες, κινήθηκε δημιουργικά και αυτοδύναμα και άγγιξε τα όρια της μεγαλοφυίας.  Μέσα, από την ιστορία της τέχνης αναδείχθηκε μορφή μοναδική και ανεπανάληπτη. Κορυφαίος εκπρόσωπος της εποχής του, προορισμένος να αναλωθεί, χάριν του μέλλοντος. Με την πύρινη παρουσία του, τις απροσδόκητες εκλάμψεις του, οιστρηλατημένος από τον δαίμονα της υπερηφάνειας γίνεται ο τραγικός Οιδίποδας, χωρίς το αντιστύλι του, την Αντιγόνη.

Στη μυθική κατάδυσή του, ως το βυθό της πρωτογένειας, μέσα στο ανήλιο εργαστήρι του, ζωντανεύει τον υπνωμένο πηλό, σκίζει την αναίσθητη πέτρα, ψάχνει τη λύση του μυστηρίου, στέκεται ενώπιος-ενωπίω, με την « Σφίγγα » του, τη δικέφαλη και διπρόσωπη αλήθεια, το ακριμάτιστο πάθος του αθώου, του πεθαμένου την « Ανάσταση ». Ανθρώπινο, πρωτάκουστο ηθικό δράμα! Κι όμως ο Γιαννούλης Χαλεπάς το νικά, το ξεπερνά! Ανατρέπει τη « φυσική τάξη » και δημιουργεί. Τα γλυπτά του εντυπωσιάζουν για τη δύναμή τους. Μια δύναμη ψυχής, που κάνει τον πόνο δημιουργία.  Τα σχέδιά του, είναι, ότι καλύτερο παρήγαγε η τέχνη στην Ελλάδα. Έργα αυστηρά, στοχαστικά, ανθρώπινα, που τα χαρακτηρίζει η ελευθερία και η απλότητα της μεγάλης σκέψης.

Η δροσερή ανάβρα του Σάτυρου, η « ζωντανή » Κοιμωμένη, η Φιλοστοργία εκφράζουν την αγάπη του για τη ζωή, την αρμονία του πραγματικού και φαντασιακού, την απορρόφησή του, από το όνειρο, αλλά και τη δική του μοναδική στιγμή, μέσα στην αιωνιότητα του καιρού και του τόπου που ζούσε. Κι έρχεται το διανοητικό σκοτάδι. Δεν χάνει όμως, την πλαστική του ικανότητα. Παντρεύει τους αντιμαχόμενους κόσμους του. Τον Αρχαίο, με τον Χριστιανικό και τον Λαϊκό. Γεννιούνται έργα, σαν τη Μήδεια και τον Ορφέα, τον Ερμή και τον Άγιο Χαράλαμπο, τον διμέτωπο Μεγαλέξανδρο, την Αριάδνη και τη Νεφέλη. Και φθάνει στο πλέον αντιπροσωπευτικό έργο του ψυχικού του κόσμου, την Αναπαυομένη! Το έργο που εκφράζει το ύφος του πάσχοντος ταπεινού ανθρώπου και καταγράφει τη γλυπτική του αξία.

Ο Γιαννούλης Χαλεπάς υπήρξε πνευματικός γενάρχης, με έργο εθνικό και πανανθρώπινο. Ο Χαλεπάς ήλθε νωρίτερα, απ ότι έπρεπε στη ζωή εκείνης της εποχής! Όσο θα διαπλάθεται η ηθική αξία και θα αναπτύσσεται το αίσθημα του καλού και ωραίου, η αξία του θα αναδεικνύεται και θα θριαμβεύει!

Ο Δήμος Τήνου, το Πνευματικό Κέντρο Πανόρμου ΓΙΑΝΝΟΥΛΗΣ ΧΑΛΕΠΑΣ, η Τήνος όλη  χαίρονται που, όλοι μαζί οι Έλληνες  γιορτάσαμε τα ογδοντάχρονα ( 1938-2018 ), από το θάνατο, του κορυφαίου Έλληνα γλύπτη, στη νεώτερη ελληνική ιστορία, Γιαννούλη Χαλεπά, με τις εκδηλώσεις και δράσεις  του ΕΤΟΥΣ ΧΑΛΕΠΑ. Και χαίρονται, γιατί την Παρασκευή, 18 Φεβρουαρίου 2022, στις 18.30, εγκαινιάζεται στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μεγάλη αναδρομική έκθεση « ΓΙΑΝΝΟΥΛΗΣ ΧΑΛΕΠΑΣ-Δούναι και Λαβείν »,προσεγγίζοντας τη ζωή και το έργο του κορυφαίου Έλληνα γλύπτη, με περισσότερα από 150 έργα-γλυπτά, σχέδια, κατάστιχα, από όλες τις περιόδους της καλλιτεχνικής παραγωγής του, κάποια από τα οποία παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό.

Η Τήνος, αποδεχόμενη την πρόσκληση της Γενικής Δ/ντριας του Τελλογλείου Ιδρύματος, Αλεξάνδρας Γουλάκη Βουτυρά, καθηγήτριας της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ., επιμελήτριας της έκθεσης, θα εκπροσωπηθεί από τον Σύμβουλο Πολιτισμού Δήμου Τήνου, Μανώλη Σώχο.

Τήνος 13 Φεβρουαρίου 2022

Μανώλης Σώχος

Ακολουθήστε το Tinos Today στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις τελευταίες & σημαντικές ειδήσεις της Τήνου

Newsletter

Γιαννούλης Χαλεπάς – Η ιδιοφυΐα της γλυπτικής τέχνης!

του Μανώλη Σώχου

Φίλοι της τέχνης και του πολιτισμού.

Ο Γιαννούλης Χαλεπάς ( 1851-1938 ) ανέπνευσε τον φερέσβιο αέρα του Πύργου, της Έξω Μεριάς Τήνου και μεγάλωσε ακούγοντας τον καμπανιστό ήχο του μαντρακά, μέσα σε μια ψυχωμένη φύση και σε περιβάλλον, που στο πνεύμα και την ψυχή του ανθρώπου ζει και βλαστάνει το ωραίο και το κάλλος! Έτσι, γεννήθηκε η καλλιτεχνική διάθεση στο νεαρό Γιαννούλη και τα σπέρματα της εξέλιξης στην γλυπτική τέχνη, που τον χαρακτήριζαν, δημιούργησαν τον μεγάλο καλλιτέχνη.

Ο Γιαννούλης Χαλεπάς, με το έργο του ξεπέρασε τις πρωτόγονες αφετηρίες, κινήθηκε δημιουργικά και αυτοδύναμα και άγγιξε τα όρια της μεγαλοφυίας.  Μέσα, από την ιστορία της τέχνης αναδείχθηκε μορφή μοναδική και ανεπανάληπτη. Κορυφαίος εκπρόσωπος της εποχής του, προορισμένος να αναλωθεί, χάριν του μέλλοντος. Με την πύρινη παρουσία του, τις απροσδόκητες εκλάμψεις του, οιστρηλατημένος από τον δαίμονα της υπερηφάνειας γίνεται ο τραγικός Οιδίποδας, χωρίς το αντιστύλι του, την Αντιγόνη.

Στη μυθική κατάδυσή του, ως το βυθό της πρωτογένειας, μέσα στο ανήλιο εργαστήρι του, ζωντανεύει τον υπνωμένο πηλό, σκίζει την αναίσθητη πέτρα, ψάχνει τη λύση του μυστηρίου, στέκεται ενώπιος-ενωπίω, με την « Σφίγγα » του, τη δικέφαλη και διπρόσωπη αλήθεια, το ακριμάτιστο πάθος του αθώου, του πεθαμένου την « Ανάσταση ». Ανθρώπινο, πρωτάκουστο ηθικό δράμα! Κι όμως ο Γιαννούλης Χαλεπάς το νικά, το ξεπερνά! Ανατρέπει τη « φυσική τάξη » και δημιουργεί. Τα γλυπτά του εντυπωσιάζουν για τη δύναμή τους. Μια δύναμη ψυχής, που κάνει τον πόνο δημιουργία.  Τα σχέδιά του, είναι, ότι καλύτερο παρήγαγε η τέχνη στην Ελλάδα. Έργα αυστηρά, στοχαστικά, ανθρώπινα, που τα χαρακτηρίζει η ελευθερία και η απλότητα της μεγάλης σκέψης.

Η δροσερή ανάβρα του Σάτυρου, η « ζωντανή » Κοιμωμένη, η Φιλοστοργία εκφράζουν την αγάπη του για τη ζωή, την αρμονία του πραγματικού και φαντασιακού, την απορρόφησή του, από το όνειρο, αλλά και τη δική του μοναδική στιγμή, μέσα στην αιωνιότητα του καιρού και του τόπου που ζούσε. Κι έρχεται το διανοητικό σκοτάδι. Δεν χάνει όμως, την πλαστική του ικανότητα. Παντρεύει τους αντιμαχόμενους κόσμους του. Τον Αρχαίο, με τον Χριστιανικό και τον Λαϊκό. Γεννιούνται έργα, σαν τη Μήδεια και τον Ορφέα, τον Ερμή και τον Άγιο Χαράλαμπο, τον διμέτωπο Μεγαλέξανδρο, την Αριάδνη και τη Νεφέλη. Και φθάνει στο πλέον αντιπροσωπευτικό έργο του ψυχικού του κόσμου, την Αναπαυομένη! Το έργο που εκφράζει το ύφος του πάσχοντος ταπεινού ανθρώπου και καταγράφει τη γλυπτική του αξία.

Ο Γιαννούλης Χαλεπάς υπήρξε πνευματικός γενάρχης, με έργο εθνικό και πανανθρώπινο. Ο Χαλεπάς ήλθε νωρίτερα, απ ότι έπρεπε στη ζωή εκείνης της εποχής! Όσο θα διαπλάθεται η ηθική αξία και θα αναπτύσσεται το αίσθημα του καλού και ωραίου, η αξία του θα αναδεικνύεται και θα θριαμβεύει!

Ο Δήμος Τήνου, το Πνευματικό Κέντρο Πανόρμου ΓΙΑΝΝΟΥΛΗΣ ΧΑΛΕΠΑΣ, η Τήνος όλη  χαίρονται που, όλοι μαζί οι Έλληνες  γιορτάσαμε τα ογδοντάχρονα ( 1938-2018 ), από το θάνατο, του κορυφαίου Έλληνα γλύπτη, στη νεώτερη ελληνική ιστορία, Γιαννούλη Χαλεπά, με τις εκδηλώσεις και δράσεις  του ΕΤΟΥΣ ΧΑΛΕΠΑ. Και χαίρονται, γιατί την Παρασκευή, 18 Φεβρουαρίου 2022, στις 18.30, εγκαινιάζεται στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μεγάλη αναδρομική έκθεση « ΓΙΑΝΝΟΥΛΗΣ ΧΑΛΕΠΑΣ-Δούναι και Λαβείν »,προσεγγίζοντας τη ζωή και το έργο του κορυφαίου Έλληνα γλύπτη, με περισσότερα από 150 έργα-γλυπτά, σχέδια, κατάστιχα, από όλες τις περιόδους της καλλιτεχνικής παραγωγής του, κάποια από τα οποία παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό.

Η Τήνος, αποδεχόμενη την πρόσκληση της Γενικής Δ/ντριας του Τελλογλείου Ιδρύματος, Αλεξάνδρας Γουλάκη Βουτυρά, καθηγήτριας της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ., επιμελήτριας της έκθεσης, θα εκπροσωπηθεί από τον Σύμβουλο Πολιτισμού Δήμου Τήνου, Μανώλη Σώχο.

Τήνος 13 Φεβρουαρίου 2022

Μανώλης Σώχος

Ακολουθήστε το Tinos Today στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις τελευταίες & σημαντικές ειδήσεις της Τήνου