Τήνος,12η Αυγούστου 2024
Προς τον Προϊστάμενο
της Διεύθυνσης Υδάτων Νοτίου Αιγαίου
κ. Ηλία Νόκα-Ζωγράφο
Θέμα: Διαχείριση υδάτινων πόρων και γεωτρήσεις στην Τήνο – Σχόλια για τα σημεία με αριθμούς 7 και 8 της από 23.07.2024 απαντήσεως της Υπηρεσίας Σας και μερικά πολύ συνοπτικά συμπεράσματα
Αξιότιμε κύριε Νόκα-Ζωγράφε
Για τα σημεία με αριθμούς 7 και 8 της απαντήσεως της Υπηρεσίας Σας, σημειώνουμε όσα ακολουθούν.
Καταρχάς, είναι αντιφατικό να προσπαθείτε να «απαντήσετε» μετά από έναν χρόνο στο έγγραφό μας του Αυγούστου του 2023, με το επιχείρημαότι«κατά τη διάρκεια των τελευταίων 15 ετών η Υπηρεσία Σας δεν έγινε ποτέ αποδέκτης έστω και μιας καταγγελίας που να αφορούσε παράνομη διάνοιξη γεώτρησης». Υποκριτική είναι και η «παράκληση» να Σας «ενημερώσουμε» για «τυχόν εκτέλεση παράνομων εργασιών διάνοιξης γεωτρήσεων», τη στιγμή κατά την οποία στην απάντηση της Υπηρεσίας Σας δεν αναφέρεται ούτε ένας υπηρεσιακός έλεγχος για τη νομιμότητα των γεωτρήσεων που γίνονται και λειτουργούν στην Τήνο την τελευταία δεκαπενταετία. Οι πολίτες δεν έχουν καμία νομιμοποίηση και ευθύνη για ελέγχους που αποτελούν υπηρεσιακό καθήκον και η αρμόδια Υπηρεσία δεν επιτρέπεται να επικαλείται «ανυπαρξία καταγγελίας» από το θύμα μιας παράνομης ενέργειας.
Επίσης, εντελώς αόριστος είναι ο όρος «παράνομη διάνοιξη γεωτρήσεων», τον οποίο χρησιμοποιείτε στην απάντησή Σας. Αναρωτιόμαστε αν εννοείτε διάνοιξη γεωτρήσεων: α) χωρίς άδεια ήβ) κατά παράβαση των όρων υπό τους οποίους χορηγήθηκαν άδειες ή γ) με βάση άδειες, οι οποίες όμως χορηγήθηκαν χωρίς να συντρέχουν οι προϋποθέσεις του νόμου. Είναι φανερό ότι οι πολίτες δεν έχουν καμία εξουσία και δυνατότητα να ελέγξουν τις δύο πρώτεςεκδοχές. Αν βεβαιώνετε, ως προϊστάμενος της αποκλειστικά αρμόδιας Υπηρεσίας, ότι δεν συντρέχουν αυτές και αφού οδηγηθήκαμε στα σημερινά αποτελέσματα, τα οποία βιώνουν καθημερινά οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της Τήνου, τότε, λογικά, μένει η τρίτη εκδοχή: Ότι, δηλαδή, τα τελευταία χρόνια χορηγήθηκαν άδειες γεωτρήσεων της Υπηρεσίας Σας, χωρίς να συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις του νόμου.
Υπό τις παρούσες συνθήκες και όταν ένας μεγάλος αριθμός κατοίκων του νησιού προσπαθεί να εξοικονομήσει νερό με προσωπικές θυσίες, θεωρούμε επικίνδυνο και προκλητικό, αν όχι απρεπές και προσβλητικό, να κάνετε λόγο για «ασήμαντη ετήσια άντληση» από τις γεωτρήσεις, που αδειοδοτήθηκαν από την Υπηρεσία Σας και να ζητάτε από μάς «παραδείγματα κακής χρήσης του νερού». Οι αναφορές Σας στην εποχή των πηγαδιών και στην εμπειρία που έχει αποκτηθεί από τότε που («πριν από 40 χρόνια») αυτά εγκαταλείφθηκαν και άρχισε η διάνοιξη γεωτρήσεων αποτελούν μάλλον κακόγουστο αστείο. Μάταια και χωρίς καμία αρμοδιότητα και γνώση «διαπιστώνετε» «οφέλη που έχουν προκύψει για την τοπική κοινωνία». Το «παράδειγμα» της παράκτιας περιοχής Χώρας – Αγίας Βαρβάρας – Αγίου Ιωάννη Πόρτο, το οποίο αναφέρετε ως «χαρακτηριστικό»,είναι ατυχές, καθώς μάλιστα ακολουθείται από την –ανάρμοστη για τη Δημόσια Διοίκηση– προσωπική αναφορά στον πρόεδρο του συλλόγου «ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΠΡΑΣΙΝΟΥ», την οποία φυσικά δεν έχουμε κανένα λόγο να σχολιάσουμε περαιτέρω στο σημείο αυτό. Αντίθετα, στον τομέα της κύριας ή και αποκλειστικής αρμοδιότητας και ευθύνης Σας, κάνετε λόγο, πολύ αβασάνιστα και επικίνδυνα, για «αξιοποίηση ενός ανανεώσιμου πόρου», χωρίς καμία εξήγηση για τον«ανανεώσιμο» χαρακτήρα των υπόγειων νερών, τη στιγμή μάλιστα κατά την οποία η ξηρασία είναι παρατεταμένη και η κατανάλωση και «ζήτηση» νερού διαρκώς αυξάνονται, όπως δέχεται και η απάντηση της Υπηρεσίας Σας.
Αφού, όμως, μάς θυμίσατε τα πηγάδια, οφείλουμε να θυμίσουμε με τη σειρά μας και να ρωτήσουμε τα εξής: Ο νόμος προβλέπει ότι ο κύριος ενός ακινήτου δεν μπορεί, ανοίγοντας πηγάδι σ’ αυτό, να αποκόψει ή να μειώσει σημαντικά το νερό που χρησιμοποιείται ήδη από κατοίκους ενός χωριού για τις ανάγκες τους. Προβλέπει, ακόμη, ότι για τη χρήση νερών με ελεύθερη και αέναη ροή (τα οποία είναι κοινόχρηστα και εκτός συναλλαγής) προηγείται και προτιμάται η σπουδαιότερη για την κοινή ωφέλεια και ακολουθούν, κατά σειρά, η χρήση που προάγει περισσότερο την κοινωνική οικονομία, στη συνέχεια η αρχαιότερη, μετά η χρήση για επιχείρηση που συνδέεται με ορισμένο τόπο και τελευταία η χρήση προς όφελος του παρόχθιου. Δεν ισχύουν ο ίδιος περιορισμός για τη διάνοιξη γεωτρήσεων και η ίδια σειρά προτεραιότητας για τη χρήση των υπόγειων νερών; Και αν όχι, τί διαφορετικό ισχύει γι’ αυτά;
Τέλος, η απάντηση της Υπηρεσίας, στο σημείο με αριθμό 8, καταλογίζει σ’ εμάς ότι στο έγγραφό μας του Αυγούστου του 2023«δεν παρατίθεται έστω και ένα παράδειγμα κακής χρήσης του νερού»που να δικαιολογεί τις αγωνίες μας για τους κινδύνους που διατρέχει το υπόγειο νερό της Τήνου από τη διάνοιξη γεωτρήσεων, δηλαδή αναμασά τη «λογική» της ανυπαρξίας καταγγελιών, που σχολιάσθηκε ήδη. Ταυτόχρονα, μάς πληροφορεί, όμως, προκαταβολικά ότι σε κάθε πιθανή «καταγγελία για παράνομη διάνοιξη γεώτρησης» και σε κάθε «παράδειγμακακής χρήσης του υπόγειου νερού», θα απαντούσε ότι πρόκειται για «μεμονωμένες περιπτώσεις κακής χρήσης του πόρου», έναντι των οποίων –όπως αποφαίνεται αξιωματικά– «υπερτερούν σαφέστατα» τα οφέλη που προέκυψαν, από την κατασκευή γεωτρήσεων. Με αυτή τη «λογική», είτε κάθε «καταγγελία» θα ήταν μάταιη και κάθε «παράδειγμα» θα έπεφτε στο κενό, είτε ζητάτε από τους πολίτες να προχωρήσουν σε έλεγχο της νομιμότητας και σε μέτρηση και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων όλων των γεωτρήσεων στην Τήνο!
Συμπερασματικά: Η Υπηρεσία Σας αποφεύγει να ασκήσει τα ελεγκτικά καθήκοντά της και να αναλάβει τις ευθύνες της για επιβολή κυρώσεων και για εφαρμογή διορθωτικών παρεμβάσεων στα σημεία που επισημάναμε ήδη εγγράφως από τον Αύγουστο του 2023. Επίσης, στην προσπάθειά της να αποενοχοποιηθεί η ίδια, είτε ενοχοποιεί καιρικά φαινόμενα ή ενέργειες τρίτων (εκτός οικισμών δόμηση, αύξηση ζήτησης νερού για παραθεριστικές κατοικίες, ανυπαρξία καταγγελιών, μεμονωμένες περιπτώσεις κακής χρήσης των υπόγειων υδάτων κ.λπ.), είτε αναφέρεται σε άσχετα θέματα (μεταφορές νερού με βυτιοφόρα, αφαλατώσεις κ.λπ.). Τέλος, η απάντηση της Υπηρεσίας Σας, αν και αναφέρεται σε διάφορα κανονιστικής ή τεχνικής φύσεως δεδομένα και περιέχει αρκετούς αριθμούς, στην πραγματικότητα δεν παρέχει κανένα ασφαλές και αξιόπιστα τεκμηριωμένο στοιχείο και δεν δίνει απαντήσεις στις αγωνίες που εκθέσαμε και στις ερωτήσεις που θέσαμε με το έγγραφό μας του Αυγούστου του 2023.
Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος και Αναδασώσεως
Νήσου Τήνου «Οι Φίλοι του Πρασίνου»
Περιβαλλοντικός και πολιτιστικός σύλλογος Τήνου «Αμπασάδα»
Κοιν.Σ.Επ. «Το Μπατίκι»
Κοιν.Σ.Επ. «Καλλονή-Κελλιά»
Τρίτη 20 Αυγούστου, στις 20:00, σας περιμένουμε στη Στέγη Πολιτισμού και Παιδείας του Δήμου Τήνου (Μοσχούλα):
Ενημερωτική συνάντηση πολιτών για το θέμα των γεωτρήσεων, της ποιότητας και ποσότητας του νερού στην Τήνο.