www.capital.gr
Η τουριστική ανάπτυξη πολλών ελληνικών νησιών έχει εξελιχθεί αντιστρόφως ανάλογα των δυνατότητων και των υποδομών τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό των Κυκλάδων οι οποίες τις τελευταίες δεκαετίες αναπτύσσονται ραγδαία στον τομέα του τουρισμού, οι επισκέπτες ετησίως αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο. Ωστόσο αυτό συνοδεύεται από μία συνολικότερη ανάπτυξη των νησιών σε όλα τα επίπεδα με αποτέλεσμα να προκαλείται σημαντική επιβάρυνση του φυσικού περιβάλλοντος, να παρακάμπτονται οι βασικές αρχές της αειφορίας, της ισόρροπης ανάπτυξης και του σεβασμού στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον των νησιών.
Αυτόν, ακριβώς, τον κίνδυνο διέγνωσε μια ομάδα ενεργών πολιτών και επαγγελματιών της Τήνου, παρατηρώντας την εκρηκτική ανάπτυξη του όμορφου αυτού κυκλαδίτικου νησιού στον τομέα του τουρισμού. Αντιλαμβανόμενοι την επιτακτική ανάγκη να δοθούν άμεσα απαντήσεις και να βρεθούν λύσεις που θα συμβάλουν στην αποτελεσματική διαχείριση των προκλήσεων της εποχής, αποφάσισαν να αναλάβουν οι ίδιοι πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαμόρφωση της επόμενης μέρας του νησιού τους.
Αξιοποιώντας ως οδηγό τις αρχές της Κυκλικής Οικονομίας, δέκα Τήνιοι διαμόρφωσαν μια Ολοκληρωμένη Πρόταση Στρατηγικής Βιώσιμης Ανάπτυξης της Τήνου, για την υλοποίησή της οποίας συνέστησαν την Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση Συλλογικής και Κοινωνικής Ωφέλειας (ΚοινΣΕΠ) “Το Μπατίκι”. Ιδρυτικά μέλη της πρωτοβουλίας είναι 10 κάτοικοι της Τήνου, ενεργοί επιχειρηματίες του νησιού:
1. Αναστασία Ψάλτη, Πολιτικός Μηχανικός, Πρόεδρος Συλλόγου Μηχανικών Τήνου
2. Βαγγέλης Παγανής, Δικηγόρος
3. Ευμορφία Φωσκόλου, Ιδιωτική υπάλληλος (Τραπεζικό Ίδρυμα)
4. Μαρίνος Σουράνης , Επιχειρηματίας και ιδιοκτήτης Εστιατορίου
5. Κώστας Σιώτος , Αγρότης
6. Αρης Τάτσης, Μέλος ΔΣ ΣΕΚΥΓΙΕΤ, Επιχειρηματίας και ιδιοκτήτης Εστιατορίου
7. Μάνθος Πρελορέντζος, Μηχ. Μηχανικός, Επιχειρηματίας εναλλακτικού τουρισμού
8. Iουλιανός Δεσύπρης, Ιδιοκτήτης Ξενοδοχείου, Πρόεδρος Ένωσης Ξενοδοχειακών Επιχειρήσεων Τήνου
9. Ευριπίδης Αποστολίδης, Ιδιωτικός υπάλληλος στην Εστίαση
10. Μάρκος Σκλαβούνος, Έμπορος
“Μπατικι είναι το ενοίκιο που δίνει ο αγρότης που νοικιάζει ένα χωράφι από τον ιδιοκτήτη του, για να το καλλιεργήσει για εκείνον ή να παράξει τροφή για τα ζώα του. Η Τήνος για εμάς είναι ένα χωράφι που έχουμε νοικιάσει από τα παιδιά μας και για το οποίο οφείλουμε να εισφέρουμε το μπατίκι (ενοίκιο) που έχουμε χρεωθεί, ώστε να την παραδώσουμε στην επόμενη γενιά “πιο εύφορη και πιο καρπερή””, σημειώνουν οι ιδρυτές του συνεταιρισμού.
Στόχοι της ΚΟΙΝΣΕΠ είναι η οικονομική ανάπτυξη της Τήνου με υγιείς όρους δημιουργώντας βιώσιμες αναπτυξιακές προοπτικές για τη νέα γενιά. Για την επίτευξη των στόχων αυτών, συγκροτήθηκε μία στρατηγική η οποία βασίζεται στην ενεργοποίηση και την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της Τήνου.
Συγκεκριμένα: ενεργοποίηση των τοπικών δυνάμεων “κοινωνικής οικονομίας”, ενίσχυση της εξωστρέφειας, σεβασμός στους ενεργειακούς πόρους και κυρίως στην ενίσχυση του κοινωνικού ιστού του νησιού. Ειδικότερα, η στρατηγική αποσκοπεί στην κάλυψη αναγκών σε τοπικό επίπεδο, στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, την ανάπτυξη καινοτόμων δράσεων και την ανατροφοδότηση των δράσεων μέσω των βιώσιμων τρόπων λειτουργίας τους. Η στρατηγική αυτή θα συμβάλει αισθητά στην ενίσχυση της τοπικής απασχόλησης, ιδιαίτερα των νέων και στην αύξηση του τοπικού εισοδήματος χωρίς την αναπτυξιακή επιβάρυνση του τόπου.
Η κυρία Ψάλτη, ιδρυτικό μέλος της ΚΟΙΝΣΕΠ, δημιούργησε το μεθοδολογικό μοντέλο επάνω στο οποίο στηρίχθηκε η Ολοκληρωμένη Στρατηγική Βιώσιμης Ανάπτυξης. Η Ο.Σ.Β.Α. της Τήνου έχει ως βάση και κινητήριο δύναμη την οργανική διασύνδεση μεταξύ των παραγωγικών κλάδων της Τήνου, ο καθένας από τους οποίους έχει ειδική προστιθέμενη αξία για τις τοπικές κοινότητες και στο κέντρο όλων βρίσκεται η κυκλική οικονομία:
* Πρωτογενής Τομέας (Αγροτική Παραγωγή, Εξόρυξη Μαρμάρου, Αλιεία)
* Δευτερογενής Τομέας (Αγροδιατροφή, οινοποιία, επεξεργασία μαρμάρου, οικοτεχνία)
* Τριτογενής Τομέας (Εμπόριο/ Κατασκευές/ Λοιπές υπηρεσίες)
* Εστίαση, Τουρισμός, Πολιτισμός, άλλες δραστηριότητες εμπειρίας στις οποίες συμβάλουν όλοι οι παραγωγικοί κλάδοι του νησιού.
Οι δράσεις με βάση το αποτέλεσμα και τον κοινωνικό αντίκτυπο, διακρίνονται σε 1ης και 2η γραμμής. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα έργα 1ης γραμμής τα οποία θα παίξουν και σημαντικό ρόλο για τη συνέχεια. Ειδικότερα, τα έργα 1ης γραμμής διακρίνονται σε οριζόντια όπως τα παρακάτω:
* Συστηματική και αναλυτική ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας προκειμένου να συστρατευθούν όλες οι παραγωγικές δυνάμεις του νησιού
* Εκπόνηση Μελετών Ικανότητας και Χωρητικότητας (π.χ. μελέτη διερεύνησης μέγιστου αριθμού καταλυμάτων)
* Εκπόνηση μελετών Τοπικής Ανάπτυξης ανά κλάδο
* Μελέτη Διαχείρισης υδατικών πόρων
* Μελέτη αναγκαιότητας και εξέλιξης παραγωγικών διαδικασιών
* Μελέτη αισθητικής και καθορισμού κατευθύνσεων αρχιτεκτονικών μελετών
* Μελέτη αναγνώρισης πολιτισμικών και αρχιτεκτονικών χαρακτηριστικών του νησιού και δημιουργία αρχιτεκτονικής και πολεοδομικής ταυτότητας
Τέλος, σημαντικό τμήμα των έργων 1ης γραμμής αποτελούν και τα θεματικά τα οποία αναδεικνύονται ως τα εξής:
* Έργα ενίσχυσης Κοινωνικών Υποδομών: Δημιουργία θερμοκοιτίδας νεοφυών επιχειρήσεων TinosInnohub, συνεργασία με Παν/μιο Αιγαίου για καθοδήγηση ομάδων,
* Πρωτογενής Τομέας: Έλεγχος χρήσεων γης, προώθηση ενεργειών για πιστοποίηση Τηνιακών προϊόντων, καταγραφή υφιστάμενης κατάστασης
* Έργα ενίσχυσης ανθρώπινου κεφαλαίου: Αποτίμηση εκπαιδευτικών αναγκών και υλοποίηση προγραμμάτων κατάρτισης
Διαβάζοντας ολόκληρο το στρατηγικό αυτό σχεδιασμό, γίνεται αντιληπτό ότι η επιχειρηματική, τουριστική και κοινωνική ανάπτυξη περιοχών με έντονο τουριστικό στοιχείο, καθίσταται εφικτή μέσα από οργανωμένο και ενδελεχώς μελετημένο στρατηγικό σχέδιο. Όπως ανέφερε η κ. Ψάλτη “τα ελληνικά νησιά χρειάζονται ολοένα και περισσότερο μια τέτοια – ολιστική προσέγγιση για να μπορέσουν να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις δυνατότητές τους, να κινητοποιήσουν όλες τους τις δυνάμεις και να μπορέσουν να χαράξουν μια βιώσιμη επόμενη μέρα μέσω του τουρισμού. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η Τήνος μπορεί να αποτελέσει μια δυνατή αρχή και ένα ηχηρό παράδειγμα, να γίνει οδηγός για τη νησιωτική μας ανάπτυξη”.
