του Κώστα Δανούση
Είναι τραγικό να βλέπεις ένα μνημείο να καταρρέει και να μην μπορείς μα κάνεις τίποτα, ή σχεδόν τίποτα! Και το χειρότερο: Για μια ακόμη φορά θα πούμε «η εγχείρηση επέτυχε, αλλά ο ασθενής απεβίωσε»!
Ο φάρος του Πλανήτη κατασκευάστηκε το 1885 και άναψε το επόμενο έτος για να σημάνει την είσοδο ενός σημαντικού για την εποχή λιμανιού του Αιγαίου. Το σχέδιό του ακολουθεἰ τα πρότυπα του τέλους του 19ου αι. Ξεχωρίζει, όμως, για τα μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέρη του. Είναι ένα μοναδικό μνημείο της τηνιακής μαρμαροτεχνίας. Ο φάρος εγκαταλείφθηκε μετά τον Β΄ ΠΠ και έκτοτε λειτουργεί ως φανός.
Στα τέλη του 20ού αιώνα οι φθορές στη λιθοδομή του ήταν εμφανείς και ανησυχητικές και προκάλεσαν το ενδιαφέρον μιας ομάδας δραστήριων Πανορμιτών -ατόμων και συλλόγων-, οι οποίοι κινητοποιήθηκαν για τη σωτηρία του. Έγιναν οι πρώτες προσπάθειες προς τη σωστή κατεύθυνση και συγκεντρώθηκαν αρκετά χρήματα. Λίγο πριν την εκπνοή της πρώτης δεκαετίας του 21ού αιώνα η Επιτροπή διαλύθηκε και τα χρήματα κατατέθηκαν στην Κοινότητα Πανόρμου (εισήχθησαν στο ταμείο της Κοινότητας και μετά το 2010, όταν η Κοινότητα, εισήχθησαν στο ενιαίο δημοτικό ταμειο).
Όμως, το σημαντικότερο λάθος που έγινε –το βλέπουμε σήμερα- ήταν η ανακήρυξη του φάρου σε ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Εντάχθηκε δηλαδή στα ανελαστικά γραφειοκρατικά γρανάζια της Εφορείας Νεοτέρων Μνημείων, χωρίς την άδεια της οποίας δεν μπορούμε να βάλουμε μια πέτρα πάνω στην άλλη.
Σήμερα όλοι μας βλέπουμε το μνημείο να καταρρέει και αναζητούμε, όχι άδικα, άλλοθι: «α μας πουν πού πήγαν τα λεφτά μας», λένε κάποιοι! Όμως όλοι γνωρίζουν τι έγινε. Υπάρχει σε τοπικό σύλλογο της περιοχής όλος ο φάκελος της προσπάθειας με κάθε λεπτομέρεια. Με την αναζήτηση, όμως, ευθυνών δεν αντιμετωπίζεται το πρόβλημα… Κάτι πρέπει να κάνουμε. Δεν έχω κάτι συγκεκριμένο να προτείνω. Όμως σαν αφετηρία προβληματισμού καταθέτω την άποψη:
(α) Να ζητήσει μέσω του Δήμου Τήνου η Τοπική Κοινότητα Πανόρμου άδεια από την Εφορεία Νεοτέρων Μνημείων, ώστε να γίνει έλεγχος του ξυλοτύπου που στηρίζει τον πύργο του φάρου.
(β) Με την ευκαιρία του ελέγχου, εκτός της ενίσχυση του ξυλοτύπου, μπορούμε να κάνουμε σιωπηρά (ή προτείνουμε) κάποιες άμεσες σωστικές παρεμβάσεις, ώστε να δώσουμε μια ανάσα ζωής στο μνημείο.
Θέλω να ελπίζω ότι και από την Εφορεία Νεοτέρων Μνημείων θα υπάρξει κάποια κατανόηση. Είναι κρίμα να τηρηθεί αυστηρά η νομιμότητα και να πέσει το μνημείο.
Τέλος ως προς το τι γίνανε τα λεφτά μας, πρέπει να καταλάβουμε ότι πέρασαν 15 χρόνια. Ας το αφήσουμε πίσω μας ή ας δημοσιεύουμε τον σχετικό φάκελο για να μείνει στην Ιστορία…
Ας σκεφτούμε ότι, αν στα 15 χρόνια που πέρασαν βάζαμε άτυπα (παράτυπα) μια πέτρα πάνω στην άλλη, το μνημείο θα ήταν σε καλύτερη κατάσταση. Ας πάρουμε παράδειγμα τους φάρους του Δυσβάτου και της Λιβάδας!!!
