Η κλιματική αλλαγή μέσα από τα μάτια των παιδιών.
Οι μαθητές και οι μαθήτριες της Ε΄ τάξης του 1ου Δημοτικού Σχολείου, στα πλαίσια της εφαρμογής του Eργαστηρίου Δεξιοτήτων, ήρθαν αντιμέτωποι με ένα ζήτημα που αφορά κάθε άνθρωπο που ζει στον πλανήτη μας: την κλιματική αλλαγή. Η αλλαγή του κλίματος είναι μία από τις κυριότερες προκλήσεις της εποχής μας και όπως ήταν φυσικό, οι μικροί μας μαθητές είχανε πολλές απορίες για όλα τα θέματα που συζητούν «οι μεγάλοι»! Με γνώμονα την πεποίθηση μας πως το σχολείο εκτός από τις βασικές γνώσεις που παρέχει, οφείλει να εμπλέκεται ενεργά στα φλέγοντα κοινωνικά ζητήματα, ανταλλάξαμε με τους μαθητές και τις μαθήτριες απόψεις σχετικά με τους κινδύνους που ελλοχεύουν από την επικείμενη κλιματική αλλαγή για ολόκληρο τον πλανήτη αλλά και πώς θα μπορούσαμε να καταφέρουμε να την αντιμετωπίσουμε και να διεκδικήσουμε ένα καλύτερο μέλλον.
Εμβαθύνοντας στο κρίσιμο αυτό ζήτημα, τα παιδιά ενημερώθηκαν για τα αίτια της κλιματικής αλλαγής αλλά και τις επιπτώσεις της στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, μέσα από κείμενα, βιβλία και βίντεο. Στη συνέχεια, ανέλαβαν δράση! Αρχικά, οι μικροί μας οικολόγοι, δημιούργησαν ένα ερωτηματολόγιο και το μοίρασαν στις υπόλοιπες τάξεις του σχολείου, προκειμένου να καταγράψουν την άποψη των συμμαθητών τους για την κλιματική αλλαγή αλλά και τις δικές τους προτάσεις για την προστασία του περιβάλλοντος. Επειδή θελήσαμε να αφουγκραστούμε και την άποψη των μαθητών για το ζήτημα αυτό, τους προτρέψαμε στη συνέχεια να δημιουργήσουν μια δική τους αφίσα, στην οποία θα παίρνουν θέση απέναντι στην κλιματική αλλαγή και θα επιχειρήσουν να ενημερώσουν και να κινητοποιήσουν την σχολική κοινότητα αλλά και την τοπική κοινωνία του νησιού. Τα παιδιά μάλιστα πήραν μέρος και σε έναν παγκόσμιο διαγωνισμό για την κλιματική αλλαγή, εν όψει της συνόδου COP26 για το κλίμα στη Γλασκώβη, καταγράφοντας τις απόψεις τους σχετικά με το πώς πιστεύουν ότι θα είναι ο πλανήτης σε 50 χρόνια από τώρα αλλά και το πώς φαντάζονται την τέλεια γη!
Με αυτό το μάθημα-project, οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να εμπεδώσουν την ορθολογική χρήση των φυσικών πόρων, την αναγκαιότητα για τη χρήση ανανεώσιμων και πιο «καθαρών» μορφών ενέργειας αλλά και την επικείμενη καταστροφική κλιματική αλλαγή που προκαλούν οι ανθρώπινες παρεμβάσεις. Η σύνδεση των φυσικών επιστημών με την καθημερινή ζωή τους βοήθησε να συνειδητοποιήσουν τη σχέση του ανθρώπου με το φυσικό και το κοινωνικό περιβάλλον, να ευαισθητοποιηθούν πάνω σε φλέγοντα ζητήματα που αφορούν τον τόπο και το περιβάλλον τους, να κατακτήσουν σε μεγαλύτερο βαθμό τον σεβασμό και την προστασία κάθε μορφής ζωής. Επίσης ελπίζουμε να τους εφοδίασε με ερεθίσματα, ώστε, ως αυριανοί πολίτες, να διεκδικούν τα αυτονόητα δικαιώματά τους και να συμμετέχουν ενεργά στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους και του τόπου τους. Τέλος, μέσω της διδασκαλίας μας. στοχεύσαμε στο να αναπτύξουν οι μαθητές τη δυνατότητα να αναστοχάζονται, να κρίνουν και να αυτενεργούν, μέσα από πραγματικά κοινωνικά ζητήματα.
Μπορεί τους ισχυρούς που παίρνουν τις αποφάσεις να μην καταφέρουμε να τους ταρακουνήσουμε ώστε να αλλάξουν τις αποφάσεις τους, αλλά ελπίζουμε να προσθέσαμε ένα λιθαράκι στη διαμόρφωση συνειδήσεων που θα πιστεύουν πως η ανθρώπινη ζωή είναι σημαντικότερη από το κέρδος. Έχουμε την πεποίθηση και την ελπίδα πως με παρόμοιες πρωτοβουλίες που συνδέουν τη διδασκαλία με καθημερινά κοινωνικά προβλήματα, πέρα από την «τυπική μάθηση», εμπεδώνεται η Δημοκρατία και η διεκδίκηση των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην πράξη και αποδεικνύεται πως η μάθηση συνδέεται κατά μία έννοια και με την κοινωνική αλλαγή.
Η εκπαίδευση είναι ένα σημαντικό εργαλείο για να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή και να διασφαλιστεί ότι τα δικαιώματα και οι ανάγκες των ανθρώπων μπορούν να εκπληρωθούν. Ας χρησιμοποιήσουμε αυτό το εργαλείο και ας ενεργοποιηθούμε! Οι απαντήσεις των παιδιών εξάλλου είναι αποστομωτικές και μας κάνουν να αναρωτιόμαστε με απλοϊκότητα: τι δεν καταλαβαίνουν οι μεγάλοι που τόσο αυτονόητα αντιλήφθηκαν οι μικροί μαθητές; Με συνθήματα όπως: «Τη ρύπανση μειώστε, τον πλανήτη σώστε», «Ο πλανήτης δεν είναι μιας χρήσης», «SOSτε τον πλανήτη», «Το κλίμα αλλάζει, δεν σε νοιάζει;», «Κάναμε ένα μεγάλο λάθος που αν το διορθώσουμε, θα επανορθώσουμε», τα παιδιά έδωσαν την καλύτερη απάντηση σε όσους αντιμετωπίζουν το φυσικό περιβάλλον και νομοτελειακά και την ίδια την ανθρώπινη ζωή, σαν εμπόρευμα και κέρδος. Μέσα από τα παιδικά μάτια και με μπόλικη φαντασία, εκφράστηκε η δική τους αγωνία για το κοινό μας σπίτι. Πώς να κρυφτείς εξάλλου απ’ τα παιδιά; Έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα…
«Η μόρφωση δεν είναι ζήτημα γνώσης,
είναι ζήτημα ζωής», Δημήτριος Γληνός.
